Biến động mới của thủy sản Việt Nam trong 9 tháng năm 2023

Theo ghi nhận của Vasep, xuất khẩu thủy sản Việt Nam vẫn đang sụt giảm trong 9 tháng vừa qua. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu của cả nước đạt 6.6 tỷ USD giảm 26% so với cùng kỳ.

Trong đó, tôm vẫn là mặt hàng xuất khẩu chủ chốt chiếm 2.5 tỷ USD, giảm 26% so với năm 2022, lần lượt tiếp theo gọi tên cá tra 1.4 tỷ USD giảm 31%, cá ngừ 617 triệu USD giảm 24%, mực và bạch tuộc 477 triệu USD giảm 14%, cua ghẹ và giáp xác 137 triệu USD giảm 18%, các loại thủy sản khác 1.5 tỷ USD giảm 8%.

Tổng quan kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam trong 9 tháng năm 2023

Xuất khẩu tôm Việt Nam trong 9 tháng đầu năm 2023 đạt 2,6 tỷ USD, giảm 26% so với cùng kỳ năm 2022. Đây là mức giảm mạnh do chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như: Chiến tranh Nga - Ukraine, sự phục hồi của ngành tôm Trung Quốc và chủ trương thắt chặt phòng dịch của các nước nhập khẩu.

Tình hình xuất khẩu thủy sản Việt Nam trong 9 tháng năm 2023. Ảnh: Tép Bạc

Tuy nhiên, kết quả xuất khẩu thủy sản Việt Nam trong những tháng gần đây có dấu hiệu hồi phục hơn so với những tháng trước. Hai thị trường chủ lực là gọi tên Mỹ và Trung Quốc đang bắt đầu gia tăng nhu cầu, ghi nhận tăng trưởng dương trong 2 tháng trở lại đây. Một số thị trường trong khối CPTPP như: Australia, Nhật Bản, Canada từ bước tăng nhập khẩu tôm từ Việt Nam.

Sản phẩm thủy sản Việt Nam đang từng bước lấy lại phong độ

Xuất khẩu tôm từng bước phục hồi

Tính tới hết tháng 9/2023, xuất khẩu tôm đạt gần 2,6 tỷ USD, giảm 26% so với cùng kỳ năm 2022. 

Cụ thể, xuất khẩu tôm sang Mỹ trong tháng 9/2023 đạt 75 triệu USD, tăng 25% so với cùng kỳ năm ngoái. Xuất khẩu tôm sang Trung Quốc trong tháng 9/2023 đạt 60 triệu USD, tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Bên cạnh đó, một số thị trường chính trong khối CPTPP như Nhật Bản, Australia, Canada cũng đang tăng nhập khẩu tôm từ Việt Nam.

Theo số liệu của VASEP, xuất khẩu thủy sản Việt Nam tính tới tháng 9 năm 2023, giá trị xuất khẩu tôm của Việt Nam đạt 6,6 tỷ USD, giảm 22% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, giá trị xuất khẩu tôm chân trắng đạt 1,9 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 74%, giảm 26%; giá trị xuất khẩu tôm sú đạt 356 triệu USD, chiếm tỷ trọng 14%, giảm 23%; giá trị xuất khẩu tôm loại khác đạt 298 triệu USD, chiếm tỷ trọng 12%, giảm 28%. Trong đó, XK tôm chân trắng đóng hộp và tôm chân trắng khô tăng trưởng dương lần lượt 20% và 57%.

Thị trường xuất khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam là Mỹ, chiếm tỷ trọng 29%, đạt 1,9 tỷ USD, tăng 10%; tiếp theo là Trung Quốc và Hồng Kông, chiếm tỷ trọng 22%, đạt 1,4 tỷ USD, giảm 6%; Nhật Bản, chiếm tỷ trọng 11%, đạt 718 triệu USD, giảm 20%; EU, chiếm tỷ trọng 9%, đạt 595 triệu USD, giảm 26%.

Giá cá tra bắt đầu khởi sắc

Về tháng 9 năm 2023, xuất khẩu cá tra Việt Nam ghi nhận tăng trưởng dương lần đầu kể từ đầu năm nay, với giá trị gần 167 triệu USD, tăng 1% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là một tín hiệu đáng mừng cho ngành cá tra Việt Nam. Điều này cho thấy nhu cầu tiêu thụ cá tra trên thế giới đang dần phục hồi.

Về lũy kế 9 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu cá tra Việt Nam đạt gần 1,4 tỷ USD, giảm 31% so với cùng kỳ năm 2022. Đây là mức giảm mạnh nhất trong lịch sử xuất khẩu cá tra của Việt Nam.

Sản phẩm cá ngừ tiến vào thị trường quốc tế

Về sản phẩm, xuất khẩu thịt/loin cá ngừ đông lạnh mã HS0304 của Việt Nam tiếp tục sụt giảm trong tháng 9, giảm 41% so với cùng kỳ. Nguyên nhân là do nhu cầu tiêu thụ cá ngừ đông lạnh trên thế giới đang giảm do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. 

Xuất khẩu cá ngừ đóng hộp cũng có xu hướng giảm sâu hơn trong tháng này, giảm 15% so với cùng kỳ. Nguyên nhân là do chi phí nguyên liệu đầu vào tăng cao, khiến giá thành sản xuất tăng, dẫn đến giảm sức cạnh tranh của sản phẩm cá ngừ đóng hộp của Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Xuất khẩu các sản phẩm cá ngừ chế biến như thịt/loin cá ngừ hấp đông lạnh, có xu hướng tăng. Ảnh: nguyenhafood.vn

Xuất khẩu các sản phẩm cá ngừ chế biến như thịt/loin cá ngừ hấp đông lạnh, có xu hướng tăng nhanh hơn trong tháng 9, với mức tăng 97%. Nguyên nhân là do sản phẩm này đang được nhiều thị trường quốc tế ưa chuộng, đặc biệt là thị trường Mỹ.

Về thị trường, xuất khẩu cá ngừ sang một số thị trường chính đang có dấu hiệu hồi phục trong tháng 9 như Canada và Nga. Tuy nhiên, XK sang một số thị trường truyền thống lại đảo chiều giảm như EU và Israel. XK cá ngừ sang thị trường Mỹ vẫn giảm so với cùng kỳ. Nguyên nhân là do thị trường này đang có xu hướng chuyển sang sử dụng các sản phẩm cá ngừ có giá trị gia tăng cao hơn.

Một số thị trường xuất khẩu chủ chốt

Top 5 thị trường xuất khẩu thủy sản Việt Nam từ tháng 1 - 9 năm/2023 thuộc về:

- Thị trường Mỹ: 1,2 tỷ USD, giảm 34%.

- Thị trường Trung Quốc và Hồng Kông: 1.1 tỷ USD, giảm 16%.

- Thị trường Nhật Bản: 1.1 tỷ USD, giảm 13%.

- Thị trường EU: 715 triệu USD, giảm 31%.

- Thị trường Hàn Quốc: 568 triệu USD, giảm 21%.

Kịch bản đặt ra cho thủy sản Việt Nam những tháng cuối năm 2023

Tình hình xuất khẩu thủy sản những tháng cuối năm 2023 của Việt Nam đang có những tín hiệu tích cực. Thủy sản Việt Nam tính đến tháng 10 năm 2023, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt 6.8 tỷ USD, tăng 11.3% so với cùng kỳ năm 2022.

Trong đó, một số mặt hàng thủy sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như tôm, cá ngừ, cá tra, cá basa, mực, bạch tuộc đều có mức tăng trưởng tích cực. Cụ thể, xuất khẩu cá ngừ đạt 2.1 tỷ USD, tăng 21.4%; xuất khẩu tôm đạt 2.6 tỷ USD, tăng 14.5%; xuất khẩu cá tra đạt 1.3 tỷ USD, tăng 10.7%; xuất khẩu cá basa đạt 1.2 tỷ USD, tăng 11.1%; xuất khẩu mực, bạch tuộc đạt 1.5 tỷ USD, tăng 13.3%.

Thị trường xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong những tháng cuối năm 2023 cũng đang có nhiều tín hiệu tích cực. Một số thị trường lớn như Mỹ, Trung Quốc, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc đều có nhu cầu nhập khẩu thủy sản tăng trưởng.

Để đạt được mục tiêu xuất khẩu thủy sản đạt 8.5 - 9 tỷ USD trong năm 2023, các doanh nghiệp thủy sản cần tiếp tục nỗ lực nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và tận dụng các cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do.