Tăng tốc trong quý I: Tôm và cá tra dẫn dắt kim ngạch xuất khẩu
Theo số liệu từ VASEP, tổng giá trị xuất khẩu thủy sản trong quý I/2025 đạt 2,45 tỷ USD, tăng 26% so với cùng kỳ năm trước. Riêng tháng 3 ghi nhận gần 889 triệu USD, tiếp tục duy trì đà tăng trưởng dù tốc độ đã có phần chững lại so với hai tháng đầu năm.
Trong cơ cấu mặt hàng, tôm tiếp tục giữ vị trí chủ lực khi đóng góp tới 931,6 triệu USD – tăng mạnh 35.7% so với cùng kỳ. Riêng tháng 3/2025, xuất khẩu tôm ghi nhận mức tăng 20.4% với giá trị 327 triệu USD.
Cá tra – sản phẩm thế mạnh khác của Việt Nam – cũng cho thấy sự hồi phục rõ nét với kim ngạch 465 triệu USD trong quý I, tăng 13%. Trong tháng 3, xuất khẩu cá tra đạt 181 triệu USD, tăng 16,1% so với cùng kỳ năm trước.
Cá tra – sản phẩm thế mạnh khác của Việt Nam – cũng cho thấy sự hồi phục rõ nét với kim ngạch 465 triệu USD trong quý I, tăng 13%. Trong tháng 3, xuất khẩu cá tra đạt 181 triệu USD, tăng 16,1% so với cùng kỳ năm trước.
Sự tăng trưởng đến từ nhu cầu hồi phục ở các thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ và Liên minh châu Âu (EU), trong đó một phần đáng kể nhờ vào hiệu ứng từ các hiệp định thương mại tự do, tiêu biểu là EVFTA.
Tôm và cá tra dẫn dắt kim ngạch xuất khẩu
Rủi ro chính sách thuế từ Hoa Kỳ: Tạm hoãn nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ
Dù xuất khẩu đang trên đà phục hồi, ngành thủy sản Việt Nam vẫn đang theo dõi sát sao các diễn biến từ phía Hoa Kỳ liên quan đến đề xuất áp mức thuế đối ứng lên đến 46% đối với hàng thủy sản nhập khẩu từ Việt Nam. Tuy nhiên, theo thông tin mới nhất, kế hoạch này hiện đang được tạm hoãn để chờ xem xét và đàm phán thêm từ phía các bên liên quan.
Trước đó, từ ngày 5/4/2025, Mỹ dự kiến áp dụng mức thuế cơ bản 10% đối với hàng hóa nhập khẩu nói chung, và từ ngày 9/4 có thể sẽ áp dụng mức thuế riêng cho một số nhóm hàng – trong đó có thủy sản. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, chưa có thông báo chính thức nào về việc chính thức triển khai các mức thuế này đối với mặt hàng thủy sản Việt Nam.
Nếu được áp dụng, mức thuế dự kiến 46% là con số rất đáng lo ngại – cao hơn hẳn so với mức thuế áp dụng với các quốc gia xuất khẩu khác như Thái Lan (36%), Ấn Độ (26%), Indonesia (32%) và Ecuador (10%). Điều này sẽ ảnh hưởng lớn đến năng lực cạnh tranh của tôm và cá tra Việt Nam tại thị trường Mỹ.
Việc tạm hoãn áp thuế mang lại cơ hội để các cơ quan chức năng và doanh nghiệp Việt Nam chủ động hơn trong đàm phán, điều chỉnh kế hoạch sản xuất – xuất khẩu cũng như củng cố vị thế tại thị trường trọng điểm này.
Động thái từ VASEP và kiến nghị với Chính phủ
Trước tình hình diễn biến nhanh và phức tạp, VASEP đã gửi công văn tới Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Công Thương và Bộ Ngoại giao đề nghị khẩn trương thúc đẩy đối thoại, đàm phán với Chính phủ Hoa Kỳ.
VASEP kiến nghị đàm phán với Hoa Kỳ theo từng lĩnh vực, nhóm ngành hàng
Các kiến nghị bao gồm:
- Làm rõ và thống nhất thời điểm áp dụng thuế, nếu có, để doanh nghiệp có căn cứ lập kế hoạch sản xuất và xuất khẩu.
- Đề nghị phía Hoa Kỳ xem xét áp mức thuế linh hoạt theo từng nhóm sản phẩm cụ thể thay vì một mức chung cho toàn ngành.
- Đàm phán để duy trì thuế ở mức hợp lý, tránh ảnh hưởng tiêu cực đến ngành thủy sản Việt Nam.
VASEP cũng khuyến cáo các doanh nghiệp cần thận trọng và linh hoạt trong kế hoạch xuất khẩu. Việc hoãn áp thuế giúp kéo giãn thời gian chuẩn bị, nhưng không đồng nghĩa với việc nguy cơ đã được loại bỏ. Doanh nghiệp nên theo dõi sát các động thái từ phía Mỹ và cơ quan chức năng trong nước để kịp thời điều chỉnh chiến lược xuất khẩu, tìm kiếm thị trường thay thế, và tập trung vào nâng cao chất lượng – giá trị sản phẩm.
Dù quý I/2025 ghi nhận kết quả tích cực, nhưng những bất ổn từ thị trường xuất khẩu chủ lực như Mỹ có thể nhanh chóng đảo chiều đà hồi phục nếu không được kiểm soát tốt. Ngoài nỗ lực từ Chính phủ, bản thân doanh nghiệp cũng cần tăng cường sức đề kháng trước biến động toàn cầu bằng cách đa dạng hóa thị trường, áp dụng công nghệ, nâng cao năng lực chế biến và truy xuất nguồn gốc.