Khi âm thanh trở thành kẻ thù
Không phải loại tiếng ồn nào cũng gây hại như nhau. Tiếng động cơ của tàu cá có thể chỉ khiến cá hồi tránh xa, nhưng tiếng nổ mìn hoặc dụng cụ sặc điện có thể khiến chúng bị mê hoặc thậm chí chết ngay lập tức.
Các nhà khoa học đã phát hiện rằng cá hồi thường phản ứng bằng cách bơi nhanh ra khỏi vùng có âm thanh lớn. Tuy nhiên, nếu không thể tránh kịp, chúng có thể bị căng thẳng, rối loạn hành vi, hoặc mất định hướng. Một nghiên cứu gần đây còn cho thấy, khi tiếp xúc với âm thanh có tần số cao liên tục trong một thời gian dài, cá hồi có thể bị tổn thương vĩnh viễn ở các cơ quan cảm nhận âm thanh của mình.
Ảnh hưởng đến hành vi và sinh sản
Không chỉ ảnh hưởng đến thính giác, tiếng ồn dưới nước còn tác động mạnh mẽ đến hành vi của cá hồi. Trong mùa sinh sản, cá hồi cần những tín hiệu âm thanh nhẹ nhàng để giao tiếp và tìm kiếm bạn đời. Tuy nhiên, tiếng ồn công nghiệp có thể lấn át những tín hiệu này, làm giảm khả năng tìm kiếm bạn tình và ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ sinh sản.
Hơn nữa, những con cá hồi non, vốn còn non nớt và dễ bị ảnh hưởng, có thể gặp khó khăn khi định hướng trở lại các dòng sông nơi chúng sinh ra. Tiếng ồn lớn làm gián đoạn việc nhận diện "dấu vết hóa học" đặc trưng của quê hương, khiến cá hồi non dễ bị lạc và gặp nguy hiểm.
Tiếng ồn làm ảnh hưởng đến sự sinh sản và hành vi của loài cá hồi
Giải pháp nào cho cá hồi?
Giảm thiểu tiếng ồn dưới nước là một nhiệm vụ không hề dễ. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã đề xuất nhiều giải pháp, như thiết kế tàu thuyền ít ồn hơn, thiết lập các khu vực bảo tồn không khai thác, hoặc hạn chế việc sử dụng thiết bị phá hoại dưới nước.
Bên cạnh đó, việc ứng dụng các công nghệ giám sát âm thanh dưới nước cũng đang được đẩy mạnh, nhằm xác định những khu vực có mức độ ô nhiễm âm thanh cao để từ đó đưa ra các biện pháp kiểm soát phù hợp. Một số tổ chức bảo tồn còn kêu gọi sự hợp tác quốc tế để cùng nhau bảo vệ môi trường biển, giảm thiểu tối đa tác động tiêu cực của con người đến hệ sinh thái biển.
Vậy là, tuy cá hồi có khả năng thích nghi cao với môi trường, nhưng tiếng ồn ở biển thực sự là một mối đe dọa ngày càng gia tăng đối với chúng. Hy vọng rằng, với những nỗ lực chung tay, chúng ta có thể giúp cá hồi tiếp tục chuyến hành trình di cư huyền thoại mà không phải lo ngại bị làm phiền bởi những gã hàng xóm ồn ào ở biển khơi.
Chỉ khi con người nhận ra rằng đại dương không chỉ là nơi để khai thác mà còn là ngôi nhà của vô vàn sinh vật kỳ diệu như cá hồi, chúng ta mới có thể thực sự chung sống hài hòa với thiên nhiên. Hãy lắng nghe tiếng gọi của biển cả – và để cá hồi được nghe những thanh âm dịu dàng của sóng nước, thay vì những tiếng động cơ chói tai.