Trong bài viết này, chúng ta sẽ phân tích các nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng tôm chết hàng loạt và những sai lầm phổ biến người nuôi thường mắc phải.
Chất lượng nước kém
Môi trường nước đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tôm sinh trưởng tốt. Nước bị ô nhiễm, hàm lượng amoniac cao, oxy hòa tan thấp hoặc pH dao động lớn là những nguyên nhân khiến tôm suy yếu và chết. Việc quản lý chất lượng nước không đúng cách như không thay nước thường xuyên hoặc bổ sung vật chất xử lý không đầy đủ là những lỗi sai phổ biến. Ngoài ra, việc sử dụng nguồn nước không đảm bảo, chứa nhiều kim loại nặng hoặc hóa chất độc hại cũng có thể khiến tôm chết đột ngột.
Một số giải pháp để cải thiện chất lượng nước bao gồm: kiểm tra các chỉ số nước thường xuyên, sử dụng hệ thống sục khí để tăng oxy hòa tan, và bổ sung vi sinh có lợi để phân hủy chất hữu cơ. Ngoài ra, duy trì mật độ nuôi hợp lý cũng giúp giảm thiểu ô nhiễm trong ao.
Mầm bệnh và dịch bệnh
Dịch bệnh là nguyên nhân chính khiến tôm chết hàng loạt. Các bệnh do vi khuẩn như EMS (hội chứng tôm chết sớm), do virus như WSSV (bệnh đốm trắng) hoặc do ký sinh trùng đều có thể gây thiệt hại lớn. Những nguyên nhân chính dẫn đến sự bùng phát dịch bệnh bao gồm chất lượng con giống kém, môi trường ao nuôi không đảm bảo và hệ miễn dịch của tôm suy giảm.
Để phòng tránh dịch bệnh, người nuôi cần chọn nguồn giống sạch bệnh, sử dụng các biện pháp kiểm soát sinh học thay vì lạm dụng kháng sinh, và duy trì môi trường nước ổn định. Ngoài ra, việc thực hiện các biện pháp an toàn sinh học như khử trùng ao trước khi thả giống, hạn chế khách ra vào ao nuôi và kiểm soát nguồn nước đầu vào cũng rất quan trọng.
Dịch bệnh là nguyên nhân chính khiến tôm chết hàng loạt.
Chế độ cho ăn không hợp lý
Cung cấp thức ăn quá nhiều hoặc quá ít đều gây hại cho tôm. Cho ăn quá nhiều làm dư thức ăn, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh phát triển, làm ô nhiễm môi trường ao nuôi. Ngược lại, cho ăn quá ít khiến tôm suy dinh dưỡng, chống lại bệnh tật kém và dễ chết.
Ngoài ra, chất lượng thức ăn cũng đóng vai trò quan trọng. Nếu thức ăn bị ẩm mốc hoặc chứa các chất độc như aflatoxin, tôm có thể bị ngộ độc và chết hàng loạt. Vì vậy, người nuôi cần bảo quản thức ăn đúng cách, lựa chọn thức ăn có nguồn gốc rõ ràng, và tuân thủ chế độ cho ăn khoa học theo từng giai đoạn phát triển của tôm.
Quản lý ao nuôi không đúng cách
Việc duy trì điều kiện ao nuôi ổn định để phòng tránh biến đổi đột ngột về nhiệt độ, oxy, độ mặn và pH là rất quan trọng. Bỏ qua việc kiểm tra thường xuyên hoặc xử lý không đúng lúc sẽ khiến tôm bị sốc và chết hàng loạt. Ví dụ, khi trời mưa lớn, độ mặn và nhiệt độ nước thay đổi đột ngột, nếu không có biện pháp ứng phó kịp thời như bổ sung khoáng chất hoặc điều chỉnh oxy, tôm có thể bị sốc và chết nhanh chóng.
Bên cạnh đó, việc không loại bỏ bùn đáy định kỳ có thể khiến ao nuôi tích tụ khí độc như H2S, ảnh hưởng đến sức khỏe của tôm. Người nuôi cần thực hiện cải tạo ao đúng quy trình, sử dụng các chế phẩm vi sinh để phân hủy bùn hữu cơ, và áp dụng các phương pháp xử lý nước hiệu quả.
Việc duy trì điều kiện ao nuôi ổn định để phòng tránh biến đổi đột ngột về nhiệt độ, oxy, độ mặn và pH là rất quan trọng
Mật độ thả nuôi quá cao
Một sai lầm phổ biến là thả nuôi với mật độ quá cao, vượt quá khả năng chịu tải của ao. Khi mật độ tôm quá dày, nguồn oxy hòa tan bị cạn kiệt nhanh chóng, chất thải tích tụ nhiều hơn, làm tăng nguy cơ ô nhiễm và bùng phát dịch bệnh. Việc kiểm soát mật độ hợp lý giúp giảm thiểu rủi ro và tăng hiệu quả nuôi.
Lạm dụng hóa chất và kháng sinh
Một số người nuôi có thói quen sử dụng quá nhiều hóa chất và kháng sinh để kiểm soát bệnh tật mà không có sự hướng dẫn của chuyên gia. Điều này không chỉ làm mất cân bằng hệ vi sinh trong ao mà còn khiến tôm bị kháng thuốc, dễ nhiễm bệnh hơn. Thay vào đó, nên ưu tiên các giải pháp sinh học, sử dụng các chế phẩm vi sinh để duy trì hệ vi khuẩn có lợi và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường ao nuôi.
Người nuôi tôm cần thường xuyên giám sát, đảm bảo chất lượng môi trường và chủ động phòng ngừa dịch bệnh. Những biện pháp quản lý khoa học và kiểm soát chặt chẽ giúp tối ưu hiệu quả nuôi và giảm nguy cơ thiệt hại. Quan trọng hơn hết, cần nâng cao nhận thức về các kỹ thuật nuôi trồng bền vững, áp dụng các biện pháp quản lý ao nuôi hợp lý và tránh các sai lầm phổ biến để giảm thiểu tình trạng tôm chết hàng loạt.