Tôm cá phơi mình vì... điện

Những ngày này, đến các vùng nổi tiếng nhiều cá đồng ở Cà Mau như huyện Thới Bình, U Minh, Trần Văn Thời... không khó để bắt gặp nhiều người dùng xung điện bắt thủy sản. Cá lớn, cá bé, tôm cua, ốc... đều bị chích điện phơi mình để thợ “săn” gom vào giỏ.

Chẳng con gì thoát

Dụng cụ xiệc bằng xung điện khá đơn giản. Chỉ cần một bình điện khoác vai, nối dây dẫn đến 2 thanh kim loại gắn vào 2 thanh tre là có thể tàn sát thủy sản ở tất cả cánh đồng, ao đìa, kênh mương.

Đêm xuống cho đến sáng, trên các kênh mương ở các địa phương sầm sập tiếng máy nổ của dân xiệc cá. Ông Nguyễn Văn Hòa (ngụ xã Trí Lực, huyện Thới Bình) bức xúc: “Đêm đêm họ đi xiệc hà rầm dưới sông, làm bà con nơi đây không nghỉ ngơi gì được. Có những lúc, họ còn trà trộn vô ao để xiệc tôm, thậm chí trộm luôn máy bơm nước”.

Ông Đặng Văn Công (ngụ thị trấn Mái Dầm, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang) cho biết ghe cào từ nơi khác như Vĩnh Long, TP Cần Thơ đổ về tuyến sông Mái Dầm hoặc Cái Côn để xiệc cá. Các cơ quan chức năng kiểm tra thì họ vứt xuống sông, khi cơ quan chức năng đi thì lặn lấy lên tiếp tục đánh bắt. Theo một người dân chuyên đăng đáy cá trên sông Hậu, ngoài bộ xung điện nói trên, dân hành nghề còn sử dụng lưới có mắt nhỏ li ti đặt trên sông, rạch nên thủy sản cỡ nào cũng dính.

Tại nội ô TP Cần Thơ, con rạch nhỏ mang tên Ngỗng được người dân sống ở 2 bên bờ trồng rau muống nên cá, tôm tìm đến trú ngụ khi nước lớn từ sông Hậu chảy vào. Thế nhưng, hầu như đêm nào con rạch này cũng bị sục tung bởi đội quân xiệc cá túc trực thường xuyên. Anh Phan Văn Huy, một người ở trọ cạnh con rạch này, phản ánh: “Tận diệt kiểu này thì chẳng có con gì sống nổi chứ nói gì đến sinh sôi, phát triển”.

Xử nghiêm nhưng... chẳng sợ

Việc tận diệt thủy sản bằng dụng cụ xung điện từ lâu đã bị các cơ quan chức năng nghiêm cấm nhưng vì miếng cơm manh áo, nhiều người bất chấp.

Ông Nguyễn Thanh Cần - Trưởng Công an xã Trí Lực, huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau - cho biết tình trạng xiệc tôm, cá trên địa bàn những năm gần đây khá phổ biến. Lực lượng công an thường xuyên truy bắt nhưng ít người, phương tiện hạn chế nên khó mà ngăn chặn được các đối tượng xiệc cá trang bị xuồng với động cơ mạnh. “Hiện nay, chưa có văn bản hướng dẫn xử lý rõ ràng đối với những người dùng xung điện đánh bắt thủy sản nên rất khó khăn cho lực lượng làm nhiệm vụ. Nếu bắt được các đối tượng này thì chỉ phạt tối đa 2 triệu đồng nên họ chẳng sợ” - ông Cần nói.

Theo thượng tá Nguyễn Chí Dũng - Phó trưởng Công an huyện U Minh, tỉnh Cà Mau - đơn vị thường xuyên tuyên truyền, cảnh báo người dân về sự nguy hiểm của việc xiệc cá bằng điện. Định kỳ hằng quý, công an các xã kết hợp với chính quyền địa phương tổ chức kiểm tra, tiêu hủy nhiều bộ xung điện. “Chúng tôi tuyên truyền, cảnh báo và giáo dục thường xuyên nhưng người dân vẫn làm liều, gây ra những cái chết thương tâm vì bị điện giật. Những trường hợp xiệc cá có dấu hiệu hình sự, cơ quan điều tra chuyển viện kiểm sát truy tố, đưa ra tòa xét xử” - ông Dũng khẳng định.

Là người chuyên đánh bắt cá bằng xung điện, anh Nguyễn Văn N. (ngụ xã Tân Thạnh, huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp) thừa nhận tuy biết chính quyền địa phương ngăn cấm nhưng vẫn làm liều vì không có nghề nghiệp gì khác để có thể nuôi sống gia đình.

Nên học hỏi Campuchia

Cách đây không lâu, 4 người ở TP Châu Đốc, tỉnh An Giang sang Campuchia đánh bắt cá bằng xung điện trái phép đã bị lực lượng bảo vệ nguồn lợi thủy sản của nước này bắn, 2 người tử vong.

Ông Nguyễn Văn Tùng (ngụ huyện An Phú, tỉnh An Giang) - chuyên đấu thầu khai thác cá tự nhiên ở Campuchia - kể nguồn lợi thủy sản ở nước này được bảo vệ khá nghiêm ngặt trên những cánh đồng nằm dọc các nhánh phụ của sông Mê Kông. Đặc biệt, trong khoảng thời gian cá mang trứng (từ tháng 7 đến tháng 10) thì nghiêm cấm đánh bắt. Nếu dùng xung điện xiệc cá sẽ bị phạt tiền rất nặng hoặc phạt tù từ 3-4 năm. Sau mùa cá đẻ, Bộ Thủy sản Campuchia cho đấu thầu khai thác đến tháng 6 năm sau.

“Hiện nay, Bộ Thủy sản Campuchia không cho người Việt Nam sang đấu thầu khai thác cá như trước, mà giao cho các HTX tại địa phương thực hiện. Đối với những trường hợp người Việt Nam sang đánh bắt trộm sẽ bị xử lý rất nặng. Nhiều người bị bắt phải bán cả trâu, bò, nhà cửa để chuộc thân” - ông Tùng nói.