Phương pháp này giúp tối ưu hóa việc sử dụng nguồn tài nguyên, tăng năng suất, đồng thời giảm thiểu tác động đến môi trường. Tại Việt Nam, BFT đang dần trở thành xu hướng phát triển chủ đạo trong các mô hình nuôi tôm hiện đại.
1. Nguyên lý của công nghệ Biofloc
Công nghệ Biofloc hoạt động thông qua quá trình chuyển hóa chất hữu cơ từ chất thải của tôm, thức ăn dư thừa và các chất hữu cơ khác thành một nguồn protein và chất dinh dưỡng mà tôm có thể tiêu thụ. Điều này được thực hiện nhờ vào sự phát triển của các vi sinh vật như vi khuẩn, tảo và nấm mốc trong nước.
Các bước cơ bản trong quy trình Biofloc bao gồm:
- Quá trình lên men và phân hủy: Vi sinh vật trong nước sẽ tiêu hóa các chất thải hữu cơ, chuyển hóa chúng thành các hợp chất dễ tiêu hóa cho tôm.
- Tạo Biofloc: Quá trình này sẽ dẫn đến sự hình thành của các khối floc (hạt bùn nhỏ), chứa các vi sinh vật như vi khuẩn, tảo và các hợp chất hữu cơ khác. Các hạt floc này có thể được tôm ăn, cung cấp nguồn dinh dưỡng bổ sung cho chúng.
- Kiểm soát các yếu tố môi trường: Các yếu tố như pH, nhiệt độ, oxy hòa tan và nồng độ chất thải phải được kiểm soát cẩn thận để duy trì sự phát triển của Biofloc và môi trường sống khỏe mạnh cho tôm.
2. Lợi ích của công nghệ Biofloc
- Tiết kiệm chi phí thức ăn: Biofloc giúp giảm đáng kể lượng thức ăn cần thiết trong quá trình nuôi tôm. Các vi sinh vật trong hệ thống Biofloc tạo ra một nguồn dinh dưỡng bổ sung cho tôm, từ đó làm giảm lượng thức ăn công nghiệp cần cung cấp. Điều này giúp tiết kiệm chi phí thức ăn, chiếm một phần lớn trong chi phí sản xuất của ngành nuôi tôm.
- Tăng năng suất và tốc độ phát triển của tôm: Sự phát triển của Biofloc cung cấp một môi trường nuôi tôm tối ưu, giúp tôm phát triển nhanh chóng và khỏe mạnh hơn. Tôm có thể dễ dàng tiêu thụ các vi sinh vật trong Biofloc, cung cấp nguồn protein tự nhiên mà không cần phụ thuộc hoàn toàn vào thức ăn nhân tạo. Điều này dẫn đến sự tăng trưởng nhanh hơn và năng suất cao hơn, đồng nghĩa với lợi nhuận lớn hơn cho người nuôi.
- Giảm ô nhiễm và bảo vệ môi trường: Biofloc giúp xử lý chất thải hữu cơ trong nước bằng cách chuyển hóa chúng thành nguồn dinh dưỡng cho tôm, đồng thời giảm thiểu ô nhiễm và sự tích tụ chất thải trong môi trường nuôi. Hệ thống Biofloc làm giảm việc thải ra nước thải ô nhiễm, giúp duy trì môi trường sống trong lành và bền vững cho tôm, đồng thời giảm chi phí xử lý nước thải.
- Tăng khả năng chống bệnh: Môi trường nước ổn định và dinh dưỡng bổ sung từ Biofloc giúp tăng sức đề kháng của tôm đối với các bệnh tật. Các vi sinh vật trong hệ thống Biofloc còn giúp tạo ra một môi trường vi sinh vật có lợi, ngăn ngừa sự phát triển của các vi khuẩn gây bệnh, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm và tỷ lệ chết của tôm.
- Giảm tác động của biến đổi khí hậu: Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và nguồn tài nguyên nước ngày càng khan hiếm, công nghệ Biofloc giúp giảm sự phụ thuộc vào nguồn nước tự nhiên. Việc tái sử dụng nước trong hệ thống Biofloc không chỉ tiết kiệm nước mà còn giúp duy trì chất lượng nước trong ao nuôi.
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả của công nghệ Biofloc
Mặc dù công nghệ Biofloc mang lại nhiều lợi ích kinh tế, nhưng để đạt được hiệu quả cao, người nuôi tôm cần chú ý đến một số yếu tố quan trọng:
- Kiểm soát chất lượng nước: Đảm bảo các yếu tố như pH, nhiệt độ, oxy hòa tan, độ mặn luôn trong ngưỡng phù hợp để duy trì hoạt động của vi sinh vật và sự phát triển của Biofloc.
- Chọn giống tôm phù hợp: Việc chọn giống tôm có khả năng thích ứng tốt với môi trường Biofloc sẽ giúp tối đa hóa lợi ích từ công nghệ này.
- Điều chỉnh lượng thức ăn: Dù Biofloc cung cấp một phần dinh dưỡng cho tôm, việc cung cấp thức ăn công nghiệp vẫn cần được điều chỉnh hợp lý để tôm phát triển tốt nhất.
Công nghệ Biofloc mang lại nhiều lợi ích kinh tế, nhưng để đạt được hiệu quả cao, người nuôi tôm cần chú ý
4. Thách thức và giải pháp
Thách thức:
- Yêu cầu cao về kỹ thuật cao và trình độ quản lý;
- Chi phí điện năng cao do hệ thống sục khí hoạt động liên tục;
- Rủi ro sụp đổ hệ thống biofloc do sốc môi trường.
Giải pháp:
- Đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật BFT cho người nuôi;
- Sử dụng năng lượng tái tạo (điện mặt trời, gió) để giảm chi phí điện;
- Xây dựng hệ thống dự phòng và quy trình xử lý khẩn cấp.
Với những lợi ích vượt trội, công nghệ Biofloc đang trở thành xu hướng phát triển tất yếu của ngành nuôi tôm Việt Nam trong bối cảnh ngày càng đòi hỏi cao về tính bền vững và hiệu quả kinh tế.
Công nghệ Biofloc là một giải pháp bền vững và hiệu quả cho ngành nuôi tôm, giúp tiết kiệm chi phí, bảo vệ môi trường và nâng cao năng suất sản xuất. Việc áp dụng Biofloc không chỉ giúp giảm ô nhiễm và chi phí thức ăn mà còn tăng cường sức khỏe tôm, từ đó tạo ra lợi ích kinh tế lâu dài cho người nuôi. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tối ưu, người nuôi cần phải quản lý tốt các yếu tố môi trường và quy trình chăm sóc tôm. Với những lợi ích này, Biofloc đang trở thành một trong những công nghệ quan trọng và đầy triển vọng cho ngành nuôi tôm trong tương lai.