Ngành tôm: Thay đổi từ tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế

Ngành tôm Việt Nam đang đứng trước ngã rẽ lớn: tiếp tục chạy theo sản lượng kiểu cũ hay chuyển sang tư duy kinh tế để phát triển bền vững?

Tôm
Chuyển đổi từ sản xuất sang kinh tế là xu hướng tất yếu, giúp ngành tôm Việt Nam tăng trưởng bền vững

Năm 2025, tín hiệu tích cực đã xuất hiện khi xuất khẩu tôm sang Mỹ, Nhật Bản, EU tăng trưởng. Nhưng để tận dụng cơ hội và vươn xa, ngành tôm không thể chỉ đếm số lượng mà phải chú trọng chất lượng, công nghệ và giá trị lâu dài. Cùng Tepbac khám phá hành trình đầy triển vọng này nhé!

1. Tư duy sản xuất truyền thống: Giới hạn và thách thức

Ngành tôm Việt Nam từ lâu là “con gà đẻ trứng vàng” trong xuất khẩu thủy sản, mang về 3,5-4 tỷ USD mỗi năm. Nhưng cách làm truyền thống – mở rộng ao nuôi, tăng mật độ, chạy theo sản lượng – đang bộc lộ nhiều vấn đề. Bà con nuôi tôm thường xuyên “đau đầu” vì giá bán tụt dốc khi thị trường biến động, trong khi chi phí sản xuất lại cao ngất ngưởng. Nuôi tôm dày đặc làm ao ô nhiễm, tôm dễ mắc bệnh, nhất là khi biến đổi khí hậu khiến thời tiết thất thường, nước biển dâng cao.

Chuỗi giá trị ngành tôm cũng chưa thực sự gắn kết. Nông dân nuôi, doanh nghiệp thu mua, rồi xuất khẩu, nhưng các khâu cứ “mạnh ai nấy làm”. Kết quả là tôm Việt chủ yếu bán thô, giá rẻ, để nước ngoài chế biến sâu và hưởng lợi lớn. Các chuyên gia nhận định rằng nếu không thay đổi từ tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế, ngành tôm sẽ khó cạnh tranh với những đối thủ đang vươn lên mạnh mẽ như Ecuador hay Ấn Độ.

2. Chuyển sang tư duy kinh tế: Cách tiếp cận bền vững

Năm 2025, ngành tôm Việt Nam đón tin vui khi xuất khẩu sang Mỹ, Nhật Bản, EU tăng trưởng, nhờ chính sách thuế ở một số nước thay đổi. Đây là cơ hội để tôm Việt khẳng định vị thế, nhưng không thể chỉ dựa vào may mắn. Tư duy kinh tế đòi hỏi ngành tôm tập trung nâng cao giá trị thay vì sản lượng. Điều này có nghĩa là đầu tư vào chất lượng tôm, đạt các chứng nhận quốc tế, và đảm bảo truy xuất nguồn gốc để chinh phục thị trường khó tính.

Quan trọng hơn, tư duy kinh tế khuyến khích liên kết chặt chẽ giữa người nuôi, doanh nghiệp và chính quyền. Có ý kiến đề xuất nhân rộng mô hình chuỗi sản xuất hiệu quả, ký hợp đồng bao tiêu giữa doanh nghiệp và nông dân, kèm hỗ trợ kinh phí, kỹ thuật. Cách làm này giúp bà con yên tâm nuôi tôm, doanh nghiệp chủ động nguyên liệu, còn thị trường đầu ra được giữ vững. Phát triển bền vững không chỉ là chuyện lợi nhuận hôm nay, mà còn là bảo vệ ao nuôi, môi trường cho mai sau.

Ao nuôi tômỨng dụng công nghệ và chuyển đổi số giúp ngành tôm giảm rủi ro, nâng cao hiệu quả và hướng tới phát triển bền vững

3. Ứng dụng khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo trong ngành tôm

Công nghệ đang thay đổi cách ngành tôm vận hành. Nhiều trang trại giờ đây dùng AI và hệ thống cảm biến để theo dõi chất lượng nước, nhiệt độ, giảm dịch bệnh mà không cần lạm dụng hóa chất. Công nghệ sinh học, vi sinh cũng được áp dụng để xử lý nước thải, bảo vệ môi trường ao nuôi. Các chuyên gia còn khuyến nghị nghiên cứu yêu cầu mới của thị trường, như giảm phát thải carbon, để đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe từ các nước lớn.

Mô hình nuôi tôm sinh thái và kinh tế tuần hoàn cũng đang được bà con chú ý. Tôm được nuôi kết hợp với rừng ngập mặn, hoặc nước thải tái sử dụng qua hệ thống lọc sinh học, vừa tiết kiệm chi phí vừa “xanh” hơn. Đây là hướng đi giúp ngành tôm thích nghi với biến đổi khí hậu và xu hướng tiêu dùng bền vững toàn cầu. Chuyển đổi số từ ao nuôi đến khâu xuất khẩu còn giúp tôm Việt minh bạch nguồn gốc, tăng sức cạnh tranh.

4. Minh Phú và bài học từ doanh nghiệp điển hình

Một doanh nghiệp lớn trong ngành tôm đã trở thành tấm gương sáng về đổi mới tư duy. Họ cho rằng ngành tôm liên quan đến 2 triệu nông dân, nên cần thay đổi để nâng sức cạnh tranh. Doanh nghiệp này đầu tư mạnh vào công nghệ, dùng AI kiểm soát ao nuôi, xây dựng quy trình đạt chuẩn quốc tế, và chú trọng sản phẩm “xanh”. Họ sản xuất tôm hấp, tôm lột vỏ sẵn – những mặt hàng giá trị gia tăng được thị trường hơn 50 nước đón nhận.

Không dừng lại ở đó, doanh nghiệp còn liên kết với nông dân, cung cấp giống kháng bệnh, hỗ trợ kỹ thuật, bao tiêu sản phẩm. Họ đề xuất xây dựng khu công nghiệp tôm ở Kiên Giang, Cà Mau, và 2 trung tâm xúc tiến nông sản ở Hà Nội, TP.HCM, sẵn sàng bỏ vốn nếu Nhà nước hỗ trợ quy hoạch. Bài học từ đây rất rõ: muốn thắng lớn, phải đổi mới toàn diện, từ chất lượng tôm đến chuỗi giá trị khép kín.

Đăng ngày 02/04/2025
Phan Tấn Đạt @phan-tan-dat
Nuôi trồng

FLOCponics: Sự tích hợp hoàn hảo của công nghệ biofloc và cây thủy canh

FLOCponics là một loại Aquaponics thay thế tích hợp công nghệ biofloc (BFT) với sản xuất cây trồng không sử dụng đất.

flocponics
• 15:51 07/03/2022

Mô hình nuôi ba ba lãi 300 triệu đồng/năm

Mô hình nuôi ba ba của ông Lương Thành Kỷ, ở thị trấn Búng Tàu, huyện Phụng Hiệp. Qua 14 năm phát triển, đến nay đàn ba ba sinh sản của ông Kỷ đã phát triển hơn 1.500 con, mỗi năm xuất bán ra thị trường từ 8.000-10.000 con giống, trừ hết các khoản chi phí, lợi nhuận gần 300 triệu đồng/năm.

Ba ba.
• 09:38 14/06/2021

Kinh tế ổn định nhờ nuôi ba ba sinh sản

Hơn 20 năm nuôi ba ba sinh sản, anh Nguyễn Đức Lợi, ấp Phước Thọ B, xã Mỹ Phước, huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng có cuộc sống khấm khá. Gắn bó lâu năm với con ba ba một phần cũng vì sự yêu thích loài vật này, ba ba lại dễ nuôi, nhẹ công chăm sóc, thị trường tiêu thụ tốt, đem lại nguồn thu nhập ổn định cho gia đình anh.

• 15:40 03/03/2021

Thu trăm triệu đồng mỗi năm từ nuôi ba ba

Nuôi ba ba gai là một công việc đòi hỏi phải có nguồn vốn lớn và kỹ thuật cao. Nhưng bằng ý chí, nghị lực, sự đam mê tận tụy với công việc cùng với áp dụng các kiến thức khoa học kỹ thuật mà ông Phạm Tất Đạt ở xã Yên Bình, thành phố Tam Điệp đã thành công, vươn lên trở thành triệu phú.

kỹ thuật sản xuất giống baba
• 10:00 30/05/2017

mai test kw lần 1

Để đánh giá chất lượng nước ao nuôi tôm, bà con cần nắm được các chỉ tiêu môi trường ao nuôi tôm cụ thể. Từ đó sẽ dễ dàng theo dõi và kiểm soát nước nuôi tốt hơn. Trong bài viết này sẽ đề cập đến 12 chỉ tiêu môi trường ao nuôi tôm mà bà con cần nắm để quản lý ao nuôi tôm của mình, giúp nâng cao chất lượng mùa vụ.

test
• 13:31 16/04/2025

Mai test keyword

Để đánh giá chất lượng nước ao nuôi tôm, bà con cần nắm được các chỉ tiêu môi trường ao nuôi tôm cụ thể. Từ đó sẽ dễ dàng theo dõi và kiểm soát nước nuôi tốt hơn. Trong bài viết này sẽ đề cập đến 12 chỉ tiêu môi trường ao nuôi tôm mà bà con cần nắm để quản lý ao nuôi tôm của mình, giúp nâng cao chất lượng mùa vụ.

• 10:19 16/04/2025

Phát hiện tôm bệnh trong ao

Nuôi tôm là một trong những ngành nuôi trồng thủy sản có giá trị kinh tế cao và đang phát triển mạnh ở nhiều quốc gia, đặc biệt là Việt Nam. Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn nhất đối với người nuôi tôm hiện nay là vấn đề dịch bệnh – nguyên nhân hàng đầu gây thiệt hại nghiêm trọng về năng suất và lợi nhuận. Việc phát hiện tôm bệnh trong ao một cách sớm và chính xác không chỉ giúp hạn chế rủi ro, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự bền vững của mô hình nuôi tôm công nghiệp lẫn truyền thống.

Tôm thẻ chân trắng
• 09:00 13/04/2025

Ứng dụng chiến lược xuất khẩu xanh trong doanh nghiệp thủy sản

Ngành thủy sản Việt Nam từ lâu đã là trụ cột kinh tế, đưa tôm, cá tra, cá ngừ ra khắp thế giới. Nhưng giờ đây, áp lực xanh hóa từ thị trường quốc tế đang đặt ra bài toán mới. Chiến lược xuất khẩu xanh không chỉ là xu hướng mà còn là lối đi sống còn để doanh nghiệp thủy sản nâng giá trị sản phẩm, đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe toàn cầu. Vậy làm sao để áp dụng hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu!

Tôm
• 09:00 12/04/2025
• 22:01 03/05/2025
• 22:01 03/05/2025

mai test kw lần 1

Để đánh giá chất lượng nước ao nuôi tôm, bà con cần nắm được các chỉ tiêu môi trường ao nuôi tôm cụ thể. Từ đó sẽ dễ dàng theo dõi và kiểm soát nước nuôi tốt hơn. Trong bài viết này sẽ đề cập đến 12 chỉ tiêu môi trường ao nuôi tôm mà bà con cần nắm để quản lý ao nuôi tôm của mình, giúp nâng cao chất lượng mùa vụ.

test
• 22:01 03/05/2025

Mai test keyword

Để đánh giá chất lượng nước ao nuôi tôm, bà con cần nắm được các chỉ tiêu môi trường ao nuôi tôm cụ thể. Từ đó sẽ dễ dàng theo dõi và kiểm soát nước nuôi tốt hơn. Trong bài viết này sẽ đề cập đến 12 chỉ tiêu môi trường ao nuôi tôm mà bà con cần nắm để quản lý ao nuôi tôm của mình, giúp nâng cao chất lượng mùa vụ.

• 22:01 03/05/2025

Phát hiện tôm bệnh trong ao

Nuôi tôm là một trong những ngành nuôi trồng thủy sản có giá trị kinh tế cao và đang phát triển mạnh ở nhiều quốc gia, đặc biệt là Việt Nam. Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn nhất đối với người nuôi tôm hiện nay là vấn đề dịch bệnh – nguyên nhân hàng đầu gây thiệt hại nghiêm trọng về năng suất và lợi nhuận. Việc phát hiện tôm bệnh trong ao một cách sớm và chính xác không chỉ giúp hạn chế rủi ro, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự bền vững của mô hình nuôi tôm công nghiệp lẫn truyền thống.

Tôm thẻ chân trắng
• 22:01 03/05/2025
Some text some message..