Doanh nghiệp thủy sản Việt Nam gặp khó khi thực hiện các tiêu chuẩn xanh

Ngành thủy sản Việt Nam đang chịu áp lực lớn để đáp ứng các tiêu chuẩn xanh như ESG (Môi trường, Xã hội, Quản trị) hay chứng nhận ASC, MSC.

Thủy sản
Người tiêu dùng quốc tế càng ngày càng hướng đến sản phẩm xanh. Ảnh: weareaquaculture.com

Những tiêu chuẩn này nhằm bảo vệ môi trường, thúc đẩy sản xuất bền vững và đáp ứng yêu cầu từ thị trường xuất khẩu như EU, Mỹ. Nhưng thực tế, hành trình chuyển đổi xanh không dễ dàng với nhiều doanh nghiệp, nhất là các đơn vị nhỏ lẻ. Vậy đâu là những rào cản lớn?

1. Những khó khăn cụ thể doanh nghiệp thủy sản gặp phải

1.1. Khó khăn về chi phí đầu tư

Để đạt chuẩn xanh, doanh nghiệp thủy sản cần nâng cấp cơ sở hạ tầng, áp dụng công nghệ hiện đại và xây dựng quy trình thân thiện với môi trường. Những thay đổi này đòi hỏi khoản vốn ban đầu không nhỏ. Chẳng hạn, việc lắp đặt hệ thống xử lý nước thải hay cải tạo ao nuôi để đáp ứng tiêu chí ASC có thể ngốn hàng tỷ đồng.

Với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, vốn chiếm số đông trong ngành, việc xoay sở tài chính để theo đuổi các chứng nhận quốc tế là bài toán đau đầu. Chi phí xin cấp chứng nhận, cộng thêm tiền duy trì hàng năm, dễ đẩy nhiều đơn vị vào cảnh lao đao, thậm chí phải chọn giữa việc đầu tư hay từ bỏ thị trường xuất khẩu.

1.2. Khó khăn về nhân lực và thiếu kinh nghiệm

Một rào cản khác là nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu của tiêu chuẩn xanh. Nhiều doanh nghiệp thủy sản thiếu đội ngũ có chuyên môn sâu về sản xuất bền vững hay quản lý môi trường. Các nhà quản lý thường chưa nắm rõ cách áp dụng ESG vào thực tế, trong khi công nhân cũng không được đào tạo đầy đủ về kỹ năng bảo vệ môi trường trong nuôi trồng, chế biến.

Thực tế cho thấy, các doanh nghiệp vừa và nhỏ thường phải tự mày mò, học hỏi từ đầu khi triển khai các tiêu chuẩn này. Điều này không chỉ mất thời gian mà còn làm chậm tiến độ thích nghi với yêu cầu thị trường quốc tế.

Chế biến thủy sảnQuản lý chuỗi cung ứng bền vững là một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp thủy sản. Ảnh: pewtrusts.org

1.3. Khó khăn trong việc tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế

Các tiêu chuẩn quốc tế như Global GAP, ASC hay MSC đặt ra những yêu cầu khắt khe về nguồn gốc nguyên liệu, quy trình sản xuất và tác động môi trường. Với doanh nghiệp thủy sản Việt Nam, đây là thử thách lớn. Chẳng hạn, để đạt chứng nhận ASC, doanh nghiệp phải chứng minh sản phẩm không gây ô nhiễm môi trường và không sử dụng hóa chất cấm. Điều này đòi hỏi sự thay đổi toàn diện từ khâu nuôi trồng đến chế biến.

Hơn nữa, việc duy trì các chứng nhận này không hề đơn giản. Doanh nghiệp phải thường xuyên kiểm tra, nâng cấp hệ thống và đối mặt với áp lực thời gian để đáp ứng các đợt đánh giá định kỳ từ tổ chức quốc tế. Với nguồn lực hạn chế, nhiều đơn vị cảm thấy quá tải.

1.4. Khó khăn trong quản lý chuỗi cung ứng

Việc kiểm soát chuỗi cung ứng là một thách thức khác. Để đạt chuẩn xanh, doanh nghiệp cần theo dõi sát sao từ nguồn giống, thức ăn cho đến vận chuyển sản phẩm. Thế nhưng, tại Việt Nam, chuỗi cung ứng thủy sản còn rời rạc. Người nuôi nhỏ lẻ, vốn là bộ phận quan trọng trong ngành, thường không đủ khả năng đáp ứng yêu cầu về truy xuất nguồn gốc hay sản xuất theo hướng bền vững.

Khi một mắt xích trong chuỗi không đạt chuẩn, cả quá trình xin chứng nhận có thể thất bại. Điều này làm giảm cơ hội cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường toàn cầu.

Thủy sảnViệc kiểm soát chuỗi cung ứng là một thách thức khác

2. Thách thức trong việc duy trì và phát triển tiêu chuẩn xanh

2.1. Áp lực cạnh tranh và thị trường

Doanh nghiệp thủy sản Việt Nam đang phải đối đầu với sự cạnh tranh khốc liệt từ các nước đã thích nghi tốt với tiêu chuẩn xanh như Thái Lan hay Ấn Độ. Những quốc gia này không chỉ đáp ứng nhanh yêu cầu của thị trường mà còn giành được lòng tin từ khách hàng lớn. Trong khi đó, nếu chậm trễ, doanh nghiệp trong nước dễ bị mất thị phần tại EU, Mỹ - nơi ngày càng siết chặt quy định nhập khẩu.

Đặc biệt, áp lực giá cả cũng khiến tình hình thêm căng thẳng. Họ phải vừa đầu tư để đạt chuẩn, vừa giữ giá bán thấp để cạnh tranh, dẫn đến lợi nhuận bị thu hẹp và nguy cơ thua lỗ tăng cao.

2.2. Khó khăn trong việc tiếp cận hỗ trợ từ chính phủ và tổ chức

Dù có các chính sách hỗ trợ chuyển đổi xanh từ Nhà nước và tổ chức quốc tế, không phải doanh nghiệp nào cũng tiếp cận được. Các khoản vay ưu đãi hay chương trình đào tạo thường khó đến tay các đơn vị nhỏ ở vùng sâu, vùng xa.

Thực tế tại Đồng bằng sông Cửu Long cho thấy nhiều doanh nghiệp không biết cách xin hỗ trợ hoặc vướng phải thủ tục rườm rà. Điều này khiến họ gần như phải tự lực cánh sinh trong cuộc đua xanh hóa đầy gian khó.

Đăng ngày 10/04/2025
Phan Tấn Đạt @phan-tan-dat
Doanh nghiệp

Giải pháp hồi phục nhanh chóng sức khỏe tôm, cá sau khi nhiễm bệnh

Để tôm cá nhanh chóng hồi phục sức khỏe thì Khoáng chất và Vitamin chính là chìa khóa để giải quyết bài toán hóc búa này

khoáng cho tôm
• 13:00 09/03/2022

Hội chứng zoea 2 – Thách thức của các trại sản xuất giống tôm thẻ chân trắng Litopenaeus vannamei

Nuôi trồng thủy sản ngày càng phát triển kéo theo mức độ thâm canh hóa và thương mại hóa tăng nhanh làm dịch bệnh dễ bùng phát. Dịch bệnh là thách thức lớn đối với các trại sản xuất tôm giống, đặc biệt các bệnh liên quan vi khuẩn có hại như bệnh phát sáng, gây ra thiệt hại kinh tế nghiêm trọng đối với các trại giống (Austin and Zhang, 2006). Gần đây, nhiều trại sản xuất giống tôm thẻ trên thế giới, đặc biệt ở khu vực châu Á trong đó có nước ta đã gặp phải vấn đề về tỷ lệ sống thấp ở giai đoạn zoea 2 do sự suy yếu của ấu trùng trong quá trình lột xác.

Elanco
• 10:34 27/12/2021

Người tìm ra nguyên nhân gây bệnh EMS - Donald Lightner vừa qua đời

Ông Donald Lightner – Nhà nghiên cứu bệnh học thủy sản tìm ra nguyên nhân bệnh EMS, đã qua đời ở tuổi 76 vào ngày 5/5/2021 tại Tucson, Arizona, Mỹ.

Donald Lightner
• 11:08 14/05/2021

Dịch "đốm trắng" bùng khiến người nuôi tôm lao đao

Chưa xuống giống hết diện tích theo kế hoạch thì vụ nuôi xuân hè 2021, hàng chục ha tôm nuôi của huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh) đã bị thiệt hại do bệnh đốm trắng.

Bệnh đốm trắng.
• 09:50 14/05/2021
• 10:28 17/04/2025
• 10:03 17/04/2025
• 09:39 17/04/2025

Doanh nghiệp thủy sản Việt Nam gặp khó khi thực hiện các tiêu chuẩn xanh

Ngành thủy sản Việt Nam đang chịu áp lực lớn để đáp ứng các tiêu chuẩn xanh như ESG (Môi trường, Xã hội, Quản trị) hay chứng nhận ASC, MSC.

Thủy sản
• 09:45 10/04/2025
• 10:35 03/05/2025
• 10:35 03/05/2025

mai test kw lần 1

Để đánh giá chất lượng nước ao nuôi tôm, bà con cần nắm được các chỉ tiêu môi trường ao nuôi tôm cụ thể. Từ đó sẽ dễ dàng theo dõi và kiểm soát nước nuôi tốt hơn. Trong bài viết này sẽ đề cập đến 12 chỉ tiêu môi trường ao nuôi tôm mà bà con cần nắm để quản lý ao nuôi tôm của mình, giúp nâng cao chất lượng mùa vụ.

test
• 10:35 03/05/2025

Mai test keyword

Để đánh giá chất lượng nước ao nuôi tôm, bà con cần nắm được các chỉ tiêu môi trường ao nuôi tôm cụ thể. Từ đó sẽ dễ dàng theo dõi và kiểm soát nước nuôi tốt hơn. Trong bài viết này sẽ đề cập đến 12 chỉ tiêu môi trường ao nuôi tôm mà bà con cần nắm để quản lý ao nuôi tôm của mình, giúp nâng cao chất lượng mùa vụ.

• 10:35 03/05/2025

Phát hiện tôm bệnh trong ao

Nuôi tôm là một trong những ngành nuôi trồng thủy sản có giá trị kinh tế cao và đang phát triển mạnh ở nhiều quốc gia, đặc biệt là Việt Nam. Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn nhất đối với người nuôi tôm hiện nay là vấn đề dịch bệnh – nguyên nhân hàng đầu gây thiệt hại nghiêm trọng về năng suất và lợi nhuận. Việc phát hiện tôm bệnh trong ao một cách sớm và chính xác không chỉ giúp hạn chế rủi ro, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự bền vững của mô hình nuôi tôm công nghiệp lẫn truyền thống.

Tôm thẻ chân trắng
• 10:35 03/05/2025
Some text some message..